چگونه باید با فیلمنامه تکمیل‌شده خود رفتار کنید؟

راهبردهای فروش فیلمنامه، با الهام از ترامبو

نوشته جیسون هلرمن

22نوامبر 2023

چنانچه زمان و انرژی قابل‌توجهی را صرف نگارش یک فیلمنامه کرده‌اید، احتمالاً هدف اصلی شما فراتر از تفریح ساده است. بی‌گمان در پی کسب درآمد هستید، و به همین دلیل است که در اینجا به دنبال راهنمایی‌های مربوط به فروش فیلمنامه، و ارزیابی ارزش آن در بازار آزاد هستید.

در این متن، به بررسی جامع راهکارهای فروش فیلمنامه به استودیوهای بزرگ و تحلیل جزئیات مالی مرتبط با این فرایند خواهیم پرداخت.

بی‌درنگ به سمت هدف پیش رو حرکت کنید: فروش یک فیلمنامه!

چگونه یک فیلمنامه را بدون بهره‌مندی از وکیل بفروشیم؟

در ابتدای این مسیر، اگر فیلمنامه‌ای دارید که به آن افتخار می‌کنید اما از وجود وکیل یا نماینده‌ای بهره‌مند نیستید، باید بدانید که با چالشی سخت مواجه خواهید شد. فرض بر این است که اگر وکیل ندارید، احتمالاً مدیر یا مشاوری نیز برای راهبری کارهای شما وجود ندارد.

در چنین شرایطی، توصیه کارآمدی که می‌توان ارائه کرد، این است: «خودتان ساخت آن را آغاز کنید.»

همچنین، می‌توانید مطالبی درباره نحوه در اختیار گرفتن وکیل حرفه‌ای را مطالعه کنید.

در واقعیت، تلاش برای یادگیری فرایند فروش فیلمنامه بدون داشتن وکیل، اغلب به نتیجه نمی‌رسد. اگر یک مدیر حرفه‌ای در کنار خود داشته باشید، او می‌تواند فرآیندهای مرتبط را هدایت کند. اما در غیر این صورت، این موضوع نشان می‌دهد که شاید هنوز در مراحل ابتدایی مسیر حرفه‌ای خود قرار دارید و خریداران عمده به شما علاقه‌مند نخواهند شد.

در دوران کنونی، فروش فیلمنامه به هالیوود از همیشه چالش‌برانگیزتر است. برای انتقال فیلمنامه به استودیوهای بزرگ، وجود وکیل، مدیر یا حداقل یک مشاور حقوقی متخصص در زمینه تخصصی هنر، الزامی است تا بتوانید فیلمنامه خود را به دست خریداران برسانید.

حال، فرض می‌کنیم که شما از خدمات یک وکیل یا مدیر برخوردارید. در این حالت، باید آمادگی خود را برای رویارویی با الزامات و انتظارات موجود در مسیر فروش فیلمنامه تقویت کنید.

فروش فیلمنامه: بازار اختصاصی (Spec Market)

در حال حاضر، بخش عمده‌ای از فعالیت‌های نگارش فیلمنامه‌های سفارشی در سطح استودیوهای هالیوود صورت می‌گیرد. استودیوها ایده‌ها را به صورت داخلی توسعه داده و نویسندگان را به خدمت می‌گیرند یا فیلمنامه‌های خارجی را خریداری کرده و نویسندگانی را برای بازنویسی و اصلاح آنها استخدام می‌کنند. گاهی به این افراد "دکترهای فیلمنامه" گفته می‌شود.

اگر خودتان یک فیلمنامه نگاشته‌اید و قصد فروش آن را دارید، باید از سد تعدادی "دروازه‌بان" عبور کنید تا به خریداران واقعی برسید. «ایوان لیتمن»، یکی از مدیران اجرایی توسعه در زمینه خریدهای بین‌المللی، اخیراً مقاله‌ای برای ما نوشته و در آن به پنج نکته در زمینه نگارش فیلمنامه اشاره کرده که می‌تواند در جذب خریداران تأثیرگذار باشد.

به طور کلی، فیلمنامه شما باید از چند سطح از خوانندگان عبور کند، سپس به مدیران اجرایی برسد، و در نهایت به رؤسای آنها منتقل شود تا مورد توجه برای خرید یا تولید قرار گیرد.

همان‌طور که اشاره شد، بازار اختصاصی (Spec Market) در حال حاضر در وضعیت کاهش قرار دارد. بنا به آمار وبلاگ "Go Into The Story" متعلق به اسکات مایرز، در سال 1995 حدود 173 فیلمنامه به صورت اختصاصی فروخته شده، اما این رقم در سال 2017 به 62 کاهش یافته است. حتی پس از همه‌گیری کووید-19، این تعداد به حدود 25 مورد در هر سال کاهش یافته است.

بنابراین، روزهای طلایی فروش‌های بزرگ در بازار اختصاصی به پایان رسیده است. ممکن است این روند بازگردد، اما تمرکز ما بر شرایط فعلی است، نه آینده.

با این وجود، همچنان خریدارانی وجود دارند که به دنبال ایده‌های تازه و جذاب هستند.

در حال حاضر، بنا به مقاله‌ای درباره فروش‌های اختصاصی در TheWrap، ایده‌های ژانرهای اکشن، ترسناک، خانوادگی و کمدی عاشقانه بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار دارند.

همچنین، با ظهور پلتفرم‌های دیجیتال مانند نتفلیکس، آمازون، هولو و یوتیوب، خریداران به شدت به دنبال محتوای منحصربه‌فرد هستند که بتوانند آن را اولویت‌بندی کنند.

این شرکت‌ها برای ایده‌هایی که می‌توانند با استعدادهای سطح بالا تقویت شوند، بسیار مشتاق هستند. آنها به دنبال افزایش بازدید، اشتراک‌ها و فعالیت‌های تجاری هستند. یک فیلمنامه اختصاصی جذاب می‌تواند دقیقاً همین کار را انجام دهد.

علاوه بر این، اهمیت "بسته‌بندی" بیش از همیشه شده است.

اما بسته‌بندی چیست؟

بسته‌بندی فرآیندی استراتژیک است که از طریق تجمیع و هماهنگی عناصر کلیدی پروژه، از جمله کارگردانان و بازیگران برجسته، توسط تهیه‌کنندگان، مدیران و نمایندگان انجام می‌شود. هدف این فرآیند، افزایش جذابیت فیلم‌نامه برای خریداران بالقوه و احتمال موفقیت در فروش به طور قابل‌توجه است.

ضرورت بسته‌بندی به‌ویژه در زمینه ایده‌های اصیل و بدیع برجسته می‌شود، به‌خصوص برای فیلم‌نامه‌نویسان تازه‌کار که از جایگاه و اعتبار نویسندگان مشهور و باسابقه‌ای مانند «آرون سورکین» بهره‌مند نیستند. در صنعت هنر (سینما) امروز که تحت سلطه مالکیت فکری و آثار شناخته‌شده است، فیلم‌نامه‌هایی که از منابع عمومی یا داستان‌های پیشین اقتباس نشده‌اند، اغلب با موانع قابل‌توجهی در جذب توجه خریداران روبه‌رو هستند.

اضافه کردن عناصر شاخص، نظیر بازیگران یا کارگردانان معتبر، می‌تواند نگرانی استودیوها در مورد جنبه‌های بازاریابی و جذب مخاطب را کاهش دهد. برای پلتفرم‌های دیجیتال مانند نتفلیکس، آمازون، هولو و یوتیوب، این اقدام همچنین تضمین می‌کند که تصاویر بندانگشتی یا تبلیغاتی پروژه شامل چهره‌های شناخته‌شده باشد، امری که احتمال جذب کلیک‌ها و افزایش تعداد مشترکان را بالا می‌برد.

برخی از شرکت‌های تولید و استودیوها ممکن است ترجیح دهند فیلم‌نامه‌های "بدون بسته"، یعنی فیلم‌نامه‌هایی که فاقد هرگونه ضمیمه‌ای از استعدادهای شناخته‌شده هستند، را خریداری کنند. این ترجیحات عمدتاً به سیاست‌های داخلی و استراتژی‌های خریداران بستگی دارد و نقش نماینده یا مدیر شما در ارزیابی و تعیین بهترین رویکرد برای معرفی فیلم‌نامه به بازار بسیار حیاتی است.

با درک نقش و اهمیت بسته‌بندی در فرآیند فروش فیلم‌نامه، اکنون می‌توانیم چرخه حیات یک فیلم‌نامه را از لحظه ایده‌پردازی تا فروش موفقیت‌آمیز دنبال کنیم و پیچیدگی‌های مسیر پیش رو را بررسی کنیم.

زندگی یک فیلمنامه‌ی Spec  (اختصاصی)

اگر می‌خواهید بدانید چگونه یک ایده فیلمنامه را بفروشید، ممکن است بخواهید مهارت‌های نوشتن یک "الویتور پیچ" (pitch elevator) را مرور کنید. اگر می‌خواهید بدانید چگونه فیلمنامه‌ی خود را در بازار اسپک بفروشید، ابتدا باید چرخه زندگی یک فیلمنامه‌ی اسپک را درک کنید. فیلمنامه‌ی اسپک شما، راه طولانی‌ای دارد تا در بازار آزاد فروخته شود. بیایید کل چرخه زندگی فیلمنامه را دنبال کنیم تا ببینید چگونه می‌توانید یک فیلمنامه را بفروشید.

ابتدا فرض کنیم که یک فیلمنامه‌ی عالی نوشته‌اید. نماینده شما شروع به ارسال آن به شرکت‌های هدف می‌کند تا آن را مورد توجه قرار دهد (داغ کند – Heat). "داغ" یک اصطلاح فنی صنعت است که فقط به معنای این است که فیلمنامه به سرعت محبوب می‌شود. ایده‌آل این است که سپس تولیدکنندگان بر سر اینکه کدام‌یک فیلمنامه را برای چه منطقه‌ای به دست آورد، با هم رقابت کنند. "منطقه‌ها" استودیوها و شرکت‌های تولیدی هستند که پول کافی برای خرید فیلمنامه اسپک را دارند. معمولاً تنها یک تولیدکننده حق دارد فیلمنامه را به هر مکان ببرد، بنابراین ممکن است یک دور جلسه عمومی برای دیدن اینکه کدام تولیدکننده می‌خواهید با پروژه همکاری کنید، برگزار کنید.

پس از آنکه تولیدکننده را به پروژه جذب کردید، یکی از دو چیز رخ خواهد داد:

• شما بدون هیچ بسته‌بندی (برهنه – Naked) به پیش خریداران می‌روید و اجازه می‌دهید که آنها، آن را بسته‌بندی کنند.
• شما به سراغ استعدادها می‌روید و سعی می‌کنید آنها را به فیلمنامه‌ی خود متصل کنید.

اگر مسیر دوم را انتخاب کنید، تهیه‌کننده، فهرستی از بهترین کارگردان‌ها و بازیگران تهیه می‌کند. شما آن را با آن‌ها بررسی کرده و انتخاب می‌کنید که ابتدا با کدام یک تماس بگیرید.

بسیاری از کارگردان‌ها و بازیگران معروف به مدت دو هفته منتظر می‌مانند که در این مدت باید تنها به آن‌ها اختصاص داده شوید. این بدین معنی است که در این دو هفته هیچ کس دیگری نمی‌تواند فیلمنامه را بخواند و در نظر بگیرد که در آن بازی کند یا کارگردانی کند.

بسته‌بندی یک فیلمنامه ممکن است یک سال یا بیشتر طول بکشد. به خصوص اگر منتظر افراد برجسته باشید.

به طور ایده‌آل، با توجه به جذابیت فیلمنامه‌تان، افراد به سرعت آن را می‌خوانند. اما اگر فقط یک نویسنده با ایده‌ای عالی باشید و جذابیتی نداشته باشید، باید منتظر بمانید تا این افراد بزرگتر را جذب کنید.

و هیچ تضمینی وجود ندارد که آن‌ها در همان دو هفته فیلمنامه را بخوانند. این فقط به این معنی است که پس از آن می‌توانید به افراد دیگر هم ارسال کنید. بنابراین ممکن است هنوز هیچ "نه‌ای" دریافت نکرده باشید، اما همزمان در سه ماه به دوازده نفر ارسال کرده باشید. بله، من ریاضیات بلد هستم.

بیشتر فیلمنامه‌ها ابتدا به کارگردان‌ها ارسال می‌شود، سپس به بازیگران. اما گاهی بسته به پروژه و تهیه‌کننده، این روند معکوس می‌شود. اگر قرار است مدیر شما، پروژه را تهیه (تولید) ‌کند، منطقا ابتدا می‌خواهد که افراد داخلی شرکتش فیلمنامه را بخوانند. این بدین معنی است که آن‌ها می‌خواهند همه افراد شرکتشان ابتدا آن را بخوانند، سپس درب‌های خارج از شرکت را هم بزنند. بیشتر آژانس‌ها به همین شکل عمل می‌کنند. این برای آن‌ها مفید است که هرچه بیشتر از استعدادهای داخلی‌شان را در یک فیلم خودشان داشته باشند، تا تمام درآمدها و کمیسیون‌ها به دیگران بدهند.

شما به خریداران ارسال می‌کنید، و امیدوارید که قدرت بسته‌بندی شما باعث ایجاد جنگ مزایده شود. این به این معنی است که چندین مکان می‌خواهند فیلمنامه شما را خریداری کنند. عالی است! اما اگر هیچ کس آن را نخواهد چه؟ در این صورت پروژه شما مرده است. دوباره بنویسید و دوباره امتحان کنید. به طور ایده‌آل، بسته شما باید جایی بفروش برود، مهم نیست کجا.

چقدر از فروش فیلمنامه‌ام دریافت می‌کنم؟

قیمت فروش فیلمنامه متغیر است. بیایید از بالا شروع کنیم. اگر شما یک نماینده، مدیر و وکیل داشته باشید، 25% از مبلغ کل از ابتدا کسر می‌شود. پس با تمام اعداد زیر، به از دست دادن 25% فکر کنید.

اوه، و مالیات‌ها حدود 30% خواهند بود. پس فرض کنید حدود 50% از مبلغ کل را از دست می‌دهید. می‌دانم که 55% است، اما من سعی می‌کنم ریاضیات را ساده کنم. ما نویسنده‌ایم!

آیا یک شریک نویسنده دارید؟ 50% دیگر را کم کنید.

وای؟ اینقدر برای فروش فیلمنامه می‌گیرند؟

حداقل‌های WGA را بررسی کنید که در آن گفته می‌شود برای هر سناریو چقدر برای نوشتن یک فیلم بلند پرداخت خواهید شد.

این اعداد عالی هستند، اما در ابتدای کار، ممکن است با شرکتی که عضو WGA نیست کار کنید. اگر شرکتی که با آن کار می‌کنید عضو WGA نباشد، باید کمتر از این انتظار داشته باشید.

چقدر کمتر؟

واقعاً بستگی به این دارد که نماینده و مدیر شما چه کاری می‌توانند انجام دهند. اما می‌توانید پیشنهاداتی بین 1,000 تا 50,000 دلار دریافت کنید. شاید حتی کمتر. اگر آن‌ها به WGA وابسته نباشند، می‌توانند هر مبلغی را به شما پیشنهاد دهند.

به همین دلیل شما به یک نماینده، مدیر یا وکیل نیاز دارید تا برای شما مذاکره کنند.

این یک صنعت سخت است. و قطعاً فقط بر پایه یک فروش ساخته نشده است. این صنعت بر پایه کار مداوم ساخته شده است که به جلو حرکت می‌کنید.

جمع‌بندی نحوه فروش فیلمنامه پس این است که چگونه یک فیلمنامه را می‌فروشید. باز هم، هیچ راه واحدی برای انجام آن وجود ندارد، اما این‌ها روش‌های معمولی هستند که فیلمنامه شما فروخته می‌شود.

این یک صنعت سخت است و یاد گرفتن نحوه فروش یک فیلمنامه تنها بخشی از نبرد است. تنها چیزی که می‌توانید انجام دهید این است که به توسعه ایده‌ها ادامه دهید و داستان‌های خود را به جهان عرضه کنید.

اطمینان حاصل کنید که آن‌ها ساختار عالی، دیالوگ‌های جذاب و شخصیت‌های فوق‌العاده دارند.

و نوشتن را ادامه دهید!